157. Panden met verzorgde elementen

De panden aan de Oranje Nassaulaan 20-22 vertonen elementen van neo-renaissance en art nouveau. Foto: Josephine Peren

De panden aan de Oranje Nassaulaan 20/22 zijn voormalige herenhuizen met achtererf. De huizen zijn rond 1900 gebouwd. Architectonisch vertonen ze invloeden van de neorenaissance en de art nouveau. De vroegere woonhuizen zijn tegenwoordig grotendeels als bedrijfsruimte in gebruik. Aan de achterzijde zijn de panden met elkaar verbonden via een moderne kantooraanbouw tussen de oorspronkelijke uitbouwen. Ook inwendig zijn de gebouwen met elkaar verbonden. Sinds 2004 een rijksmonument.

De gedeeltelijk onderkelderde, bakstenen panden beslaan een rechthoekige plattegrond. Ze tellen twee bouwlagen en een kapverdieping onder een met blokleien gedekt, afgeplat zadeldak. De straatgevels zijn grijs geschilderd. In de voordakschilden bevinden zich twee dakkapellen onder met zink gedekte zadeldakjes met ingesnoerde spitsen. Deze zijn voorzien van vensters met kleine roedenverdeling. Er is natuursteen gebruikt voor de plint, lekdorpels, water-, cordon- en sierlijsten, balkonconsoles, diamantkoppen en voor de afdeklagen en ornamenten van de topgevels.

Art nouveau tegeltableaus sieren de boogvelden en casementen onder de goot van nummer 20/20a. Bij nummer 22 sieren groen, rood en geel gekleurde bakstenen de boogvelden. De balkonbalustrades bestaan uit decoratief smeedwerk. De gevelopeningen hebben segment- en rondbogen met rechtgesloten en rondboogvormige kozijnen. Schuifvensters, nog deels met glas-in-lood bovenlichten (nr. 22) en houten rolluiken (nr. 20) en originele, beglaasde en betraliede paneeldeuren.

De voorgevels zijn asymmetrisch met in de linkertravee van elk huis gelegen entrees. Bij nr. 22 is deze travee in zijn geheel naar achteren gelegen. Bij nr. 20/20a zijn de entree en het bovenliggend venster gesitueerd in een verdiept muurveld. Een gecanneleerde regenpijp scheidt beide panden. Een samengestelde, één (nr. 20/20a) en twee traveeën (nr. 22) brede topgevel met toppilaster bekroont de gevels. Aan de dakvoet is een overstekende goot geplaatst op uitkragend metselwerk (nr. 20/20a) of consoles (nr. 22).

De opzet van de plattegronden is bewaard gebleven. Linkertraveeën met lange gang naar keukenuitbouw en achtererf en trap naar de verdiepingen. Aangrenzend zijn kamers-en-suite. Van de interieurs zijn vermeldenswaard: kelders met rode plavuizen, tochtportaal (nr. 20/20a) met houten stijl- en regelwerk waarin tochtdeuren met geëtst glas. De hallen zijn voorzien van marmeren vloerplaten en plinten, de trapportalen van decoratief gesneden trapbalusters. Voormalige keuken met restant schouw, schouwbalk en keukenkastjes met kleine roedenverdeling. Diverse ruimtes met rijk stucwerk en stuclijsten op de plafonds, paneeldeuren met geprofileerd lijstwerk, glas-in-lood in schuifdeuren en vensters en een enkele marmeren schouw.