164. Gevel met attiek

Het pand op de hoek van de Markt en de Ridderstraat staat op een perceel dat sinds de Middeleeuwen bebouwd is. Foto: Josephine Peren

Al in het begin van de 16e eeuw wordt het perceel op de hoek van de Markt en de Ridderstraat bebouwd. Dan staat er het huis ‘De Groenenborgh’, later ook wel ‘De Witte Swaan’ genoemd. In 1713 wordt het pand verkocht, vrijwel geheel afgebroken en komt het huidige gebouw er voor in de plaats. Sinds maart 2005 staat het geregistreerd als gemeentelijk monument.

Het pand heeft een L-vormige plattegrond met een achterterrein, dat overkapt is. Aan de Markt staat het hoofdgebouw, aan de Ridderstraat is een lager bouwdeel. Er zijn vijf niveaus: kelders, begane grond, eerste en tweede verdieping en een zolder onder een met kruispannen gedekt, afgetopt tentdak.

De 18de-eeuwse, gepleisterde lijstgevel met attiek (= verhoging boven de kroonlijst van een gevel, die vaak het gezicht aan het dak onttrekt) heeft imitatievoegen, een laat 19de-eeuwse pui met een 20ste-eeuwse invulling. De pui bestaat uit drie gepleisterde pilasters op een natuurstenen basement. De ruimte tussen de pilasters wordt afgesloten door een stalen balk, uitgevoerd met rozetten. De voorgevel telt vier traveeën. Deze zijn zowel op de eerste als op de tweede verdieping uitgerust met een T-venster met draairamen. Voor de vensters op de tweede verdieping zijn moderne balkonhekjes geplaatst. De attiek is voorzien van liggende nissen met afgeronde hoeken, daarboven is een uitkragende, geprofileerde bakgoot. In het dakschild bevindt zich een kleine, in de late 19de eeuw toegevoegde dakkapel met plat dak.

Onder het gebouw bevinden zich drie gekoppelde, middeleeuwse kelders met tongewelf en een L-vormige plattegrond. De eerste kelder onder het voorste deel van het pand heeft een tongewelf, waarvan de kruin evenwijdig loopt aan de Ridderstraat. Gescheiden door een dwarsmuur bevindt zich onder het lage bouwdeel langs de Ridderstraat een tweede kelderruimte met tongewelf, met aan de weerszijden drie steekgewelven. Links van deze kelder is de derde kelder: een kleine, langwerpige kelder met tongewelf. Die loopt evenwijdig aan de Ridderstraat en heeft een kaarsnis in de linkerzijgevel. Op kelderniveau zijn nog de resten van een 16e-eeuwse traptoren te zien. Het gehele pand is voorzien van 18de-eeuwse, enkelvoudige balklagen.