Bossche Straten 2014
118. ‘De Plein’ bebouwd - Casteels Pleijn of Esplanade
Auteur: Ed Hupkens Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch |
Het gebouw van De Liedertafel, later het Concertgebouw. Anno 1902. Foto: SA nr. 0006182
Ten behoeve van een vrij schootsveld van het in 1637 gebouwde Fort Willem Maria (de huidige Citadel), werden rond 1645 aan het Ortheneinde enkele tientallen huizen, de Orthenbuitenpoort en de St. Petrus- en Pauluskerk gesloopt. Zo ontstond het Casteels Pleijn of Esplanade, in de volksmond ‘De Plein’ genoemd. Door de Vestingwet van 1874 mochten in dit gebied weer huizen gebouwd en straten aangelegd worden. Op 31 mei 1881 benoemde de Bossche gemeenteraad een aantal straten. De straat aan de zuidrand van De Plein kreeg toen de naam Jan Heinsstraat. Jan Heins begon als medewerker van Alart du Hamel, de bekende bouwmeester van de Sint-Janskathedraal. Geboren in Brugge, was hij in 1478 werkzaam aan de Sint-Jan als ‘cnaep ende leerling’. In 1495 werd hij aangesteld als loodsmeester, later volgde hij Alart du Hamel als bouwmeester op. In de jaren 1504-1509 bouwde Jan Heins in Vught kasteel Maurick. In 1876 vestigden zich de zusters van de H. Carolus Borromeus aan de Jan Heinsstraat 3-5 om zich te wijden aan de ziekenzorg. Het Carolus Ziekenhuis en het zusterklooster zullen daar later ontstaan. In 1885 werd aan de Jan Heinsstraat 4, recht tegenover het einde van de Orthenstraat, het gebouw van Liedertafel Oefening en Ontspanning feestelijk geopend. Vanaf 1903 ging het gebouw door het leven als Concertgebouw. Op Eerste Kerstdag 1896 werd de pelgrimskerk aan de Jan Heinsstraat 14 door de gereformeerde gemeente in gebruik genomen. Vanwege de kenmerkende voorgevel door Bosschenaren ‘de kerk met de groene ruitjes’ genoemd. Al jaren is sprake van leegstand.