Auteur: Ed Hupkens  Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

Opspuiten van zand ten behoeve van stadsuitbreiding De Vliert. Anno 1931. Foto: Afdeling Erfgoed nr. 0021747

Sinds oktober 2006 publiceert de Werkgroep Toponymie iedere week in het Stadsblad een cultuurhistorisch stukje over een straat, steegje, hofje of plein. Inmiddels zijn de straten en stegen van de historische Bossche binnenstad, en die van de twee eerste stadsuitbreidingen buiten de stadswallen, het Zand en de Muntel, besproken. Ook zijn de (voormalige) woonbuurten Vogelwijk en Duliwijk behandeld. Vanaf vandaag richt de serie Toponymie zich op de straatnamen van de derde grote stadsuitbreiding buiten de stadswallen, de Vliert.
De naam ‘Vliert’ is als toponiem afgeleid van ‘vlieten’ voor stromen, een woord dat rechtstreeks teruggaat op het Germaanse *flewo = stromen (Oudnederlands flieta = waterloop in getijdengebied). Het terrein de Vliert was in de middeleeuwen gelegen tussen de Vliertse Wetering en het riviertje de Aa. Men sprak van vlietland of broekland, land dat bij hoogwater steeds onderliep; ‘broek’ is de benaming van laaggelegen, drassig gebied. Het is aannemelijk dat de naam de Vliert ontleend is aan de gesteltenis van de toentertijd aanwezige gronden. Het Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden (1839-1851) van A.J. van der Aa vermeldt het volgende: “Vliert; De Pepers – De Muntel – De Heuf en zoogenaamde Jan Toonenland. Polder in de Meijerij van ’s-Hertogenbosch, gedeeltelijk gemeente Rosmalen. In den polder zelven staan geen huizen, alleen staan eenige aan en op den dijk. Hij wordt door een steenen sluis, gebouwd in 1796, even buiten het fort Papenbril op de Dieze, van het overtollige water ontlast. In vroeger tijd, tot den jaren 1796 is het gedeelte van de Vliert en den Peperspolder aan het benedeneind met eene kade of dijk, tegen het zomerwater voorzien geweest, doch deze is alstoen geslecht.”
In de afgelopen eeuwen werden veel gebieden rondom de stad ’s-Hertogenbosch elk jaar door vooral Maas- en Dommelwater overstroomd. In tijden van oorlog kon het land bovendien ook kunstmatig onder water gezet worden (inundatie). Het waren militaire gronden waaraan niets mocht worden gedaan. Vandaar dat er geen huizen of boerderijen werden gebouwd. Elk jaar inspecteerden een officier van de genie en een ingenieur van Waterstaat deze gebieden. In de archieven vindt men dan ook hoofdzakelijk gegevens betreffende verkopingen van polderland in de Vliert (vanaf 1370). Na het verlies van de status als vestingstad in 1874, ging het stadsbestuur overwegen om het laag gelegen, moerassige land rondom ‘s-Hertogenbosch, bewoonbaar te maken.