Bossche Straten 2017
288. Bisschop zonder angst en vrees - Ophoviuslaan
Auteur: Ed Hupkens Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch |
De Ophoviuslaan Anno 2012. Foto: Ed Hupkens
De Ophoviuslaan begint bij de Mgr. Zwijsenstraat en eindigt bij de Adriaan van Ostadestraat. De laan is genoemd naar Michael van Ophoven, in 1570 geboren in de Fonteinstraat, recht tegenover de Kolperstraat. Deze Michael zou later zijn achternaam verlatiniseren tot Ophovius. Als vijftienjarige jongeling trok hij naar Antwerpen, waar hij intrad bij het Sint Paulusklooster van de dominicaner predikheren. Michael studeerde in Leuven theologie en wijsbegeerte, in 1593 werd hij daar tot priester gewijd. In 1608 werd Michael Ophovius tot prior van het Antwerpense klooster gekozen. In die jaren was de Tachtigjarige Oorlog nog gaande en ook Ophovius zou daarbij betrokken raken. In de Republiek der Zeven Provinciën was het openbaar uitoefenen van het katholieke geloof verboden verklaard. Vanuit het zuiden werden heimelijk priesters naar de Republiek gestuurd om de katholieke bevolking daar bij te staan; later bekend geraakt onder de naam Hollandse Missie. Ophovius richtte zendelingenorganisaties op, en reisde regelmatig naar het noorden om daar te preken. Op die manier leerde hij de jonge en opstandige Republiek goed kennen.
In 1626 werd Michael Ophovius in Antwerpen tot bisschop gewijd - op voorspraak van landvoogdes Isabella van Spanje - en benoemd in zijn geboortestad ’s-Hertogenbosch. Zijn wapenspreuk was ‘Luce et fructu’, hetgeen ‘Met licht en vrucht’ betekent. Spoedig kreeg de zesde bisschop van ’s-Hertogenbosch te maken met nieuwe oorlogshandelingen in de Meierij, uitlopend op het beleg van ’s-Hertogenbosch van 1 mei tot 14 september 1629. In die periode ontpopte Ophovius zich als een man zonder vrees en als een doortastend bestuurder. Na een belegering van ruim vier maanden, begonnen op 11 september 1629 de onderhandelingen over de overgave van de stad. Drie dagen later werd het capitulatieverdrag ondertekend, Ophovius plaatste als eerste zijn handtekening. Zijn dagboek over de periode 1629 tot 1631 behoort tot een van de kostbare archiefstukken van het bisdom. De inname van de stad betekende ook voor Ophovius ballingschap. Toch verbleef hij nog enkele jaren in het niet door Staatse troepen bezette deel van zijn bisdom en weigerde hij eind 1629 de bisschopszetel van Brugge. Ophovius overleed op 4 november 1637 te Lier en werd begraven in de dominicanenkerk in Antwerpen. Op 18 februari 1936 kreeg Ophovius een straatnaam in onze stad toebedeeld. De huidige Van Grobbendoncklaan maakte toen nog onderdeel uit van deze Ophoviuslaan.