Auteur: Ed Hupkens  Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

Bebouwde binnenplaats aan de oostzijde van de Gervenstraat. Alle woningen zijn gesloopt vanwege de bouw van Huis ter Aa en Gervenhof.
Anno 1969. Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch nr. 0043740

De Gervenstraat begint bij de Zuid-Willemsvaart en eindigt tegenwoordig bij de Kasterenwal. Het werkwoord ‘gerven’ betekent volgens het Middelnederlands Woordenboek van Verdam onder meer leerlooien, een gerver is een leerlooier. Nadat de Zuid-Willemsvaart in 1826 in gebruik was genomen, vestigden er zich in de loop van de jaren verscheidene bedrijven langs dit water. Aan de noordzijde van ‘de kanaal’ - ongeveer ter plekke waar de ingang van het voormalige verpleeghuis Gervenhof was – kocht de weduwe C. Terwindt drie bouwkavels. Eén perceel was bestemd voor haar woonhuis, op de twee andere kavels vestigden zich haar zoons: de ene met zijn handel in bouwmaterialen, de andere met zijn leerlooierij. Langs deze bedrijven liep een pad, dat al snel in de volksmond ‘De Weg langs Terwindt’ werd genoemd. In de raadsvergadering van 31 mei 1881 werd beraadslaagd over een voorstel tot het geven van nieuwe straatnamen. Het raadsbesluit luidde: “Is mitsdien besloten te geven de navolgende naam aan den weg langs Terwindt: Gervenstraat”. De gemeenteraad verwees daarbij naar het beroep van de eerste bewoner aan de Gervenstraat, de leerlooier A.J.A. Terwindt. Tot 1894 was deze leerlooierij in de Gervenstraat gevestigd geweest. Na sloop van de bedrijfspanden verrezen er op deze plaats woningen. Deze verdwenen op hun beurt voor de in 1971 feestelijk geopend tehuizen Ter Aa en Gervenhof. Amper 35 jaar later bleken de eisen betreffende verpleging en verzorging alweer achterhaald te zijn. Opnieuw was er werk aan de winkel voor het slopersbedrijf. In 2006 fuseerden deze twee tehuizen tot zorgcentrum Nieuwehage.

Nabij de Gervenstraat heeft de Gervenpoort gelegen, een smal steegje dat (evenals de Gervenstraat) toentertijd op een soort binnenplein van straten uitkwam. Aan het einde van de Gervenpoort stonden enkele pakhuizen. Een van de gebruikers was J. Klootwijk, venter in visch. Aan de Gervenstraat lagen zeer smalle, onbenoemde straatjes met kleine woningen waarin nogal wat gezinnen woonden. Uit het Bevolkingsregister van 1923 blijkt, dat er 15 eenheden waren bestaande uit een boven- en benedenwoning. Elke eenheid was voorzien van één voordeur. Verder waren er 37 eenheden die gebouwd waren als benedenwoning met een zolder. Het aantal geregistreerde personen bedroeg in dat jaar 297. Hierbij moeten nog geteld worden de inwonende personen die niet tot de familie behoorden. Alle woningen zijn gesloopt voor de bouw van Huis Ter Aa en Gervenhof.