Auteur: Ed Hupkens  Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

Het Eikendonkplein gezien vanaf de Van Paesschenstraat in oostelijke richting. Anno 1927. Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch

Aanvankelijk zou het Eikendonkplein het Geerplein gaan heten, althans als het begin 1921 aan de Commissie voor het Geven van Straatnamen had gelegen. Als argument had de commissie opgegeven: ‘De naam spruit voort uit den geerenden vorm van dit plein in dit geerende uitbreidingsplan.’ Het werkwoord ‘géren’ betekent schuin uitlopen, hier wordt dus niet het zelfstandig naamwoord ‘gerén’ bedoeld. Uiteindelijk heeft de Bossche gemeenteraad voor de naam Eikendonkplein gekozen. Het Eikendonkplein heeft een langgerekte, driehoekige vorm met een centraal plein. Het plein is genoemd naar de Eikendonk, een natuurlijke verhoging in het laaggelegen gebied van het Bossche Broek tussen ’s-Hertogenbosch en Den Dungen. Naar alle waarschijnlijkheid dankte de Eikendonk zijn naam aan de begroeiing ter plaatse. De Eikendonk werd ook wel De Hogert en Het Klooster genoemd. In deze streek waren overigens meer terreinverhogingen, bekend zijn onder andere Merendonk, Poeldonk, Hooidonk, Gasthuisdonk. Op de Eikendonk vestigden zich in 1467 kloosterlingen van de orde van de kartuizers. Dit mannenconvent was een zogenaamde laura, een leefgemeenschap waarin de monniken als kluizenaars woonden in een eigen cel of huisje, maar wel onder leiding van een abt. Het was een niet al te gunstige plek om er te wonen. De kroniek van het kartuizerklooster vermeldt dat de bodem moerassig was en nog de sporen van de zondvloed vertoonde. De overlast van water was de reden dat de kartuizers in 1472 een nieuwe behuizing in Vught verwierven. In 1477 droegen de kartuizers het verlaten kloostercomplex op de Eikendonk over aan elf zusters en hun rector en biechtvader, de priester Hendrik Hendriks Aleytensoen. Deze nonnen namen de kloosterregels van de franciscaanse derde orde aan en werden daarom tertiarissen genoemd (tertius is Latijn voor derde). De geschiedenis van het polderconvent bij Den Dungen, dat de naam ‘Sint Barbaradaal op de Eikendonk’ kreeg, laat perioden van grote bloei en diepe neergang zien. In 1627 verlieten de laatste drie overgebleven zusters het klooster. Het complex raakte in verval en werd een ruïne, van de gebouwen is niets meer over. In de jaren zestig van de vorige eeuw is de Eikendonk, door ruilverkaveling van het Bossche Broek en de aanleg van de autosnelweg A2, afgegraven en voorgoed uit het landschap verdwenen. De plek van het voormalige klooster Barbaradaal op de Eikendonk bevindt zich onder het asfalt van de A2.