Iedere zondag en woensdag
van 11:00 - 13:00 uur bij
ROS-Radio/ROS-TV-krant,
ZIGGO kan. 43 en Trinet kan. 532
Iedere zondag van 13:00 - 15:00 uur
en dinsdag van 12:00 - 14:00 uur bij
Lokaal 7, FM 107.4 en Lokaal7-app
en maandag en vrijdag van 18:00 - 20:00 uur bij Streektaalradio.nl
en natuurlijk 24 uur per dag
via onze website.

Brabantse Natuur 2021

Sint Jan en Sint Jacobus

Hannie Nilsen - 15 juli 2021

Zeg Sint Jan in Noord-Brabant en de meesten van ons zien in gedachte de bekende kathedraal in Den Bosch, een oer Brabants plaatje. Sint Jacobus roept waarschijnlijk minder beelden op maar met de toevoeging ‘kruid’ wordt ook dit plaatje misschien ingekleurd. Want samen met boerenwormkruid zorgen St.Janskruid en Jacobskruiskruid momenteel voor gele bermen op de zandgronden hier.

Het Jacobskruiskruid dankt zijn naam aan Sint-Jacob de Meerdere, een van de apostelen, waarvan de naamdag op 25 juli valt. Rond deze dag staat deze gele plant meestal in volle bloei, vandaar zijn naam natuurlijk. Sint-Janskruid is vernoemd naar zijn bloeitijd rond 24 juni, de dag van het Sint-Jansfeest.

St.Janskruid wordt gebruikt als medicijn bij licht-depressieve klachten en darmproblemen. Gebruik het kruid echter nooit op eigen houtje, bijvoorbeeld als een thee, want dit middeltje kan averechts effect hebben. Al vanaf de Oudheid werd olie of zalf van deze plant gebruikt bij brandwonden.
De plant is makkelijk te herkennen aan de geperforeerde blaadjes, duidelijk zichtbaar als je het blad tegen het licht houdt. Ook de rode olie, zichtbaar als je de bloemknopjes tussen twee vingers wrijft, is een duidelijk kenmerk. De Germanen dachten dat deze olie het bloed was van Baldr, de Germaanse god van de natuur, of zelfs van Wodan, de oppergod.
In de loop der eeuwen zijn er vele legendes ontstaan over de magische krachten van Sint Janskruid. Op de daken gebonden zou hij bescherming bieden tegen onweer en met allerlei vruchtbaarheidsrituelen met dit kruid zouden vrouwen makkelijker zwanger worden.

Sint Janskruid
Sint Janskruid - Foto: Saxifraga Willem_van_Kruijsbergen
Sint Jansvlinder
Sint Jansvlinder - Foto: Saxifraga Marijke Verhagen

Het Jacobskruiskruid heeft de laatste jaren een slechte naam gekregen omdat het een giftige plant is, met name voor paarden en runderen. Deze zullen de plant normaal gesproken niet eten maar in gedroogde vorm in het hooi wordt de plant niet als giftig herkent.
Jacobskruiskruid Frans van den Bogaard rupsGelukkig heeft de plant meer voordelen dan nadelen, ongeveer 150 soorten insecten komen op zijn nectar af. In deze tijd bijvoorbeeld kun je planten treffen die helemaal vol zitten met prachtige geel-zwart gestreepte rupsen die na verpoppen als een prachtige dagactieve roodzwarte nachtvlinders tevoorschijn komen. De rupsen vreten in een groep de hele plant kaal om dan door te gaan naar de volgende plant. Doordat de rupsen de giftige plant eten, zijn zij, net als St. Jacobsvlinders, giftig voor hun vijanden.

JacobskruiskruidSint Jacobskruiskruid met rupsen - Foto: Frans van den Bogaard Sint jacobsvlinder  350Sint Jacobsvlinder - Foto: Vlinderstichting Ab H Baas

Het boerenwormkruid is van dit zonnige, geelgekleurde drietal het makkelijkste te herkennen. Met zijn mooie, ronde bolletjes, zeer geschikt voor insecten met een korte tong, is hij duidelijk anders dan de andere twee . Vroeger kregen kinderen die last hadden van wormen, brood waarin bladeren van het boerenwormkruid werden meegebakken. Binnen een week, zo beweerde men, waren de kinderen dan van de kwaal verlost.

Boerenwormkruid
Boerenwormkruid - Foto: Hannie Nilsen
Wilde Peen Hannie Nilsen 350
Wilde peen - Foto: Hannie Nilsen

Tot slot nog een buitenbeentje: de wilde peen. Deze plant bloeit nu ook met prachtige witte schermen, en hoort dus niet thuis in dit rijtje. Wilde Peen hartjeMaar hij heeft iets bijzonders wat nu mooi te zien is. Op het eerste gezicht is het een gewone witte schermbloem, maar ieder bloemscherm heeft een klein, donkerpaars bloemetje tussen alle witte schermbloemen. Op afstand ziet het eruit als een klein insectje en dit is waarschijnlijk precies de bedoeling. Want als er ééntje zit…… 

Voor vragen of opmerkingen kunt u altijd mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.


© 2011 - 2024 'n Lutske Brabants - donderdag 28 maart 2024 - Tijd: 00:00:00 - Webdesign: Broeklandsoft - Sponsor: Frans van den Bogaard