Iedere zondag en woensdag
van 11:00 - 13:00 uur bij
ROS-Radio/ROS-TV-krant,
ZIGGO kan. 43 en Trinet kan. 532
Iedere zondag van 13:00 - 15:00 uur
en dinsdag van 12:00 - 14:00 uur bij
Lokaal 7, FM 107.4 en Lokaal7-app
en maandag en vrijdag van 18:00 - 20:00 uur bij Streektaalradio.nl
en natuurlijk 24 uur per dag
via onze website.

Westelijke dialectverhalen 2021

Verinneweere (2)

week 16 - 21 april 2021

JanLuysterburg removebg preview

U heeft van mij nog de bijdrage van Peter Borremans tegoed in verband met het thema 'verinneweere'. Peter heeft weer vijf kantjes tekst aangeleverd, waaruit ik de leukste/interessantste fragmenten hier weergeef. 

'Verinneweere betekent: onnodig vernielen of kapot maken. Het expres vernielde noemen we 'rinnewaosie'. Ook 'verbollemonte' betekent kapotmaken, vernielen.

Het Bergs woordenboek geeft eveneens aan dat verrinnewere (daar spelt men het dus anders) betekent: kapot maken. Het woord is ontstaan vanuit ver + ruïneren. Als voorbeeld geeft men: De kat ette stoelbeklejing éémaal verrinneweerd.

Het Bredaos Lesboekske geeft als voorbeeld: Overwijl 'ad ons Wimmeke dun draojmole verrinneweerd gad.

Hans Heestermans vermeldt in Witte nog 3 over verrinnewere, dat we een stukje voor het woord ruïneren zetten en dat dit uiteindelijk verrinnewere werd. Maar eigenlijk is het Nederlandse woord 'verruïneren' een contaminatie, een samentrekking van 'vernielen, verwoesten' en 'ruïneren'.

Ook in Brabants Mooiste Woord heeft Peter het nodige gevonden:

Rawazzie is troep, puinhoop, chaos. Afgeleid van het Franse 'ravage'.

Rawketier is chaotisch huishouden, huishouden van Jan Steen.

Maar dan dwalen we toch steeds verder af van ons woord 'verinneweere'. Terug naar ons beginpunt. Peter kent de zin: IJ ed de boel verinneweerd.

Dankjewel Peter, we hebben weer het nodige geleerd.

Spullegoed
Ge kun netuurlek jeel veul dienge verinneweere. As kind verinneweerde in de reegel woofdzaokelek oew èège spullegoed. Zoow ad ik van Sintreklaos nog 's 'n kjeer 'n blekke trommeltje gekreege. Daor waor ik jeel blij meej en ik liep grwootseg jeel de dag dur d'n ofpad te trommele as 'n echte schuintamboer. Aachteraf begrèèp ik wel, datte buurman daor minder blij meej was. Mar toen ad ik niks in de gaote. IJ keek oover d'aog en ij riep: 'Ik eb vur jouw ok 'n kedooke. Kik, 'n mwooi nuuw zakmes. Dan kunde zien oew ta trommeltje d'r van binne n'uitziet.' En zoow em ik da trommeltje verinneweerd.

Koejbwoon
Bij oons oopa in Ostrecht em ik as kind nog 's 'n mwooie plaant verinneweerd. 't Was op 'ne verjaordag van oons oopa of oons oopoe. D'r waore in ieders geval jeel veul wooms en taantes en ok de nwoodege neeve n'en nichjes. Al die klèène jong moesse op 'n gegeeve mement netuurlek buite gaon speule. 'Netjes op 't gras blèève n'en nerreges aonkomme!', was de bodschap. Wij braof buite speule.

Op 'n gegeeve mement zaag ik injeens 'n sierluupiene. Mar daor ad ik nog nwoot van gwoord, ik wies nie da tie bestonge.

'Eej, 'ne koejbwoon', zeej ik, want die kende ik van tuis uit goed genog. 'Wa doe tie nouw ier? Waacht, ik zal 'm uittrekke.' En ik trok uit alle maacht aon die luupiene. Mar die stong vuste steeveg in de grond, dus die brook 'n stukske boove de grond af.

Efkes laoter kwaam oons vaoder 's kèèke of wij wel braof aon 't speule waore. IJ zaag dieje afgebrooke revaozie en ij snapte gelèèk wa t'r gebeurd was. 'Edde gij da gedaon, Jakke?' Ik kon 't moeilek ontkenne. Whap! Daor kreeg ik 'n waoj teege m'n woore. En daormeej was de kous af.

Jin van m'n nifkes zeej nog wel aachteraf: 'Jouw vaoder kan wel aart slaoge, zeg!'

Stoppelveld
Zoow kunde van alles verinneweere. Bij oons in de n'of mooge wij as kinders aljeen mar in de n'ofpad speule. Knikkere, bevobbeld of touwke sprienge. Of ljeere fietse. Mar dan moeste wel uitkèèke da ge nie teege n'n drwooglèènpaol aon reej.

Atte errepels uit waore of de rog was van 't laand, dan mooge me n'ok op 't laand of op de stoppels speule. Dan konne me tikkertje doen of ooverlwooperke. Me konne zellefs 'n potje voetballe.

Mar we moesse wel aaltij uitkèèke da me niks verinneweerde. De aarte, bwoone en kwoolplaante, daor moesse me bij uit de buurt blèève.

Jeugdzonde
A'k 'r nouw aon trugdenk, krèèg ik 't schaomrwood nog op m'n kaoke. Mar as kind deej ik gereegeld iets waorvan ik in m'n onschuld docht da 't 'n spelleke was.

A'k nor 't school gieng, dan kwaam ik onderweege lingst 'n aontal slwoote. Soms stonge ze drwoog, soms stong t'r waoter in. A'k daor dan lingst kwaam, dan von ik 't aaltij leuteg om flienk aart op de raand van die slwoot te staampe, zoowda tie instörtte. Zoow ramde n'ik jeele slwootskaante nor de fielestèène. En a'k dan saachtemiddas trugkwaam uit school, dan waore die slwoote wir netjes trug opgemokt. En dan kon ik dus wir 'tzellefde spelleke speule.

Totda de wegwaareker me 'ne kjeer op stong te waachte. IJ leej mèèn uit da'k toch wel jeel stout en verkjeerd bizzeg was en da tie dur mèèn uurelaank moes waareke vur Jan mitte körte aachternaom. Mar ij bleef daor jeel vriendelek bij en da mokte op mèèn nog de mjeeste n'indruk.

geschreven door: Jan Luysterburg


© 2011 - 2024 'n Lutske Brabants - vrijdag 29 maart 2024 - Tijd: 00:00:00 - Webdesign: Broeklandsoft - Sponsor: Frans van den Bogaard