week 09 - 2 maart 2022 - 172

Brwood (het woord van de vorige keer). Tot mijn grote vreugde kwamen er deze keer ook weer twee bijdragen uit Halsteren. Daar wil ik dan ook dolgraag mee beginnen. Frans Nefs stuurde me een zegswijze: Och jao, ’t is mee de liefde net as mee goeje botter; d’r mot nen goeje botterham onder zitte. Hij gaf er meteen ook maar de betekenis van aan: ’t Is ok belangrijk dat oew geliefde goed de kost kan verdiene.

Jan Luysterburg

Bròòd
De andere bijdrage kwam van Henk van Aert en dan weet u meteen al dat het erg interessant is wat hij mee te delen heeft:

'Zover m’n g’heuge rekt, bakte m’n vaoder zelvers bròòd. Nao d’n oorlog stopten ie daor inees mee. Ettelijke jaore geleje docht ’k inees: Waorom dee ie dà toen? Nen ouwere broer van mijn wies ’t antwoord te geve: heel simpel …ie kwikte gin kore* mir. En om z’n bròòd te maoke, aart ie o.a. tarroew en kore nodig. Ok nog giest, waoter en zout netuurlijk. En ie dee ’r ok nóg wà bij, mar wad of dà waar, wit ’k nie. ’t G’heim van de smid zù me mar zegge. Nou ’k dì aon ’t schrijve zijn, zien ’k m’n vaoder wir in ’t bakkot staon. De mouwe van z’n gestript boezeroen opgestroopt en mee z’n vuiste op ’t deeg in de trog aon ’t ,,bokse”. Dà waar zwaor wark. En as ’t deeg gereze waar, maokten ie ’r schone, ronde vörmkes van. En dan dee ie wà’k pas veul laoter deur aar waorvor ie dà dee. Ie stook nen duim boven in ielk vörmke. Ge snap ’t? Sjuust, zo maokten ie ’n ,,schoorsteentje”, zodà bij ’t bakke de zoak nie ontplofte. Dà bakke gieng in nen ove mee ’n leeme vloer. Om die warm te krijge, wier d’n ove gevuld mee heel droog rijshout. Dad hout wier aongestoke en as de vloer heet genog waar, wiere de sintels mee ’t raokelijzer van de vloer geveegd en opgevangen in nen gietijzeren bak. De broojvörmkes gienge dan op de vloer in d’n ove. De gietijzeren deur van d’ove gieng dicht en hoe lank ’t bakke gieng, wit ’k nie mir. Mar vuiser bròòd dan toen em ’k laoter nòòt nie mir g’ete. Mar vordà’k ’t mocht opete, wier ’t eest gezeged. Ons moeder maokte, vordà ze ’t bròòd gieng snije, altij mee ’t bròòdmes drie kruiskes aon d’onderkant van ’t brood. Dan hield ze ’t brood tegen de böst en snee botrammekes. Nao d’n oorlog krege me in Nederland ’t zogenaomde ,,regeringsbrood”. Me vonne bij ons thuis dà dà nie om te ….. waar. Mar me moesse wel, want onze vaoder wou gin kore kope om ,,ons” bròòd te bakke.'

* Kore = rogge.

Hartelijk dank, Frans en Henk, voor jullie mooie bijdragen aan deze rubriek.

Brwood
Natuurlijk heeft ook Yvonne Rijk weer haar steentje bijgedragen:

"Brwood" tegenwoordig kun je het in iedere supermarkt kopen in soorten en maten. Dat was vroeger anders. Toen had je nog "echte bakkers". En dat waren er nogal wat, als ik zo eens terugdenk.

Wij kochten het "brwood altij bij Fooske Wierckx. Want da was femilie van oos." "Fooske zun vrouw en dochters brochten ut brwood ok tuis mej nen bakfiets."

Tegenover de kerk zat de bakkerij van "Paulus Poel. Da waore twej broers en drie zuuse , die waarkten allemaol ien die bakkerij en de wienkel. En die aoje gen van alle tijd oem te trouwe deenk iek, want ze waore alle vijf aljeen. En daor aoje ze toch lekkere kedetjes. Vloerkedetjes." Zo lekker heb ik ze nooit meer gegeten, nadat hun winkel gesloten was.

Een paar huizen verder was de bakkerij van "Arie Puin." Hij heette eigenlijk Melsen. "Mej un jeel klein wienkeltje der baaij."

"Oep ut Martje de bakkerij van v.d. Poel, maar wij zeeje altij Marie Bolders. Da was zun vrouw." Tegenover hun woonde "Bakkerke" , maar ik weet niet waarom die zo heette, volgens mij heeft die nooit brood gebakken, maar ik kan abuis zijn.

In de Wilhelminastraat zat de bakkerij van Maasdijk. Ook al een familiebedrijf. "Bij Maasdijk gienge we altij oem gebakskes atter un fjeesje was."

"Jelemaol oep ut Aogelaand zoot de bakkerij van Poppeleirs. Laoter bouwde ie un niewe zaok oep den oek van ut Aogelaand en de Meulestraot." En in die winkel wordt nog steeds brood verkocht, al wordt het er niet meer gebakken.

"Dan edde nog Brabroba gad, diej ooi lekkere wurstebrwoojkes."

En voor een heel kort tijdje "Ut lekker Plekske," maar die bakten niet zelf. Bij de anderen hadden ze echt allemaal een bakkerij.

En misschien ben ik er nog wel eentje vergeten.

En nu is er in Ossendrecht niet één bakkerij meer.

"Zo ziede mar datter veul kan veraandere ien de lwoop van de tijd, mar brwood zal deenk iek altij wel blijve, al woor ut nou mjeest ien un febriek gebakke."

Hartelijk dank weer, Yvonne!

Het nieuwe woord
't nuuwe woord is: kuijere. Doede da gèère of is 't mjeer waandele, lwoope of aartlwoopers gaon wa ge doet?

Uw reacties zijn tot en met dinsdag 8 maart 2022 van harte welkom op het bekende adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

geschreven door: Jan Luysterburg