week 20 - 18 mei 2022 - 183

Op 2 mei 2022 nam een grote groep familieleden en vrienden afscheid van Rie Roks – Nefs, die van grote betekenis is geweest voor het Halsters dialect. Als eerbetoon aan haar plaats ik hier een van haar mooiste verhalen. Foto & geluidsopname: Frans van den Bogaard

Jan Luysterburg

Oons moeder, mijn moeder

’s Zondagsmorges gingen me te voet naor de zeuvenuremis. Uit de kerk liep ons moeder mee drie tantes onder d’n arm naor uis, ’n nichje en ik d’r achteraon. Dà nichje zee: ‘Wad è jouw moeder ’n dikke buik, ik denk dà daor ’n kinneke in zit’.

Ik wies nie wà’k oorde, hoe kon dà nou? En hoe mot dà dan d’r uit? K’eb d’r ’n paor maonde nie van kunne slaope. Ik waar toen acht jaor, toen dierfde zukke dinge nog nie te vraoge.

Tot dà me ’s nachts uit bed g’haold wiere en ons moeder ’n kus moesse geve.

Me dochte dà ze sliep, mar achteraf was z’al in coma. Me mochte in de wieg kijke naor ons nuuwe broertje.

Toen moesse me naor buurvrouw Tona.

In de vörmiddag noom de ziekenauto ons moeder mee, ik zie nog d’r zwart’haore waaie.

’n Uurke laoter kwam ’n oom van ons bij Tona’s. Ik vroog: ‘D’r is toch niks mee ons moeder, hé.’

D’r wier nog niks gezeed.

Om twaolf uur kwam ons vaoder, daor vertel ik liever niks van. Me zijn naor huis gegaon en toen was opoe Nefs bij ons en die is drie jaor gebleve.

Opoe waar weduwe en kwam bij ons de boel runne, mee laoter ’n nichje en goeie bure.

Zelf è’k drie jaor mee opoe in de bedstee geslaope. Of ik mijn moeder miste? Dà zal wel, mar opoe was ’n gouwe moeder voor ons. Wà’k daor ammaol van geleerd heb en weet en wà ze vertelde. Zo van m’n negede tot m’n twaolfde, dan nimde nog veul aon.

En gebid … dà was wel vor heel ons leve. s’Aves 3 rozenhoedjes, ’t gebed van d’n Heilige Jozef, d’Huiszegening en: Vor alles wad op de spieker hangt. Daorna vertelde ze nog ’n verhaoltje.

Ammaol in de donkerte en één brieketje in de kachel, wà waar dà mens zuinig. Mar me are mee heur ’n gezellige tijd.

Toen opa en opoe Mens gouwe bruiloft are, waar ik bruidje. Mijn Tante nonneke aar daor ’n versje vor geschreve dad ik op mocht zegge.

‘Zoas ons moedertje was er niemand en kan ook niemand zijn, zij zorgde toch zo goed voor ons, ’t was altijd eve fijn.’

Verder kwam ik nooit, want dan stong’k wirral te janke.

Ons moeder waar toen één jaor overleeje.

Na drie jaor krege me ’n nuuwe moeder, ze kwam uit Haarlem.

Dà waar wel effe wenne.

K’ad nog nooit ’n kom op taofel hoeve zette, waar ok nog mar twaolf en gelijk mar groot. Mee poppe speule waar t’r nie mir bij. De band mee ons tweede moeder waar heel goed. Dà mens aar ok vaort-mee-weerhaoke, zo wijd van huis. Ons Alters verstong ze nie en ik waar in die tijd ok nie de makkelijkste.

De pubertijd, vaort van opoe’s, mee m’n dertiende van school, ’n hele dag warke, mee naor ’t land en moeder in verwachting en ziek. Ik waar nogal ’s opstandig. Mar ik waar ’n vaoderskind en as ’t wir ’s nie botterde, pakte ie me sewijle vast en praotte eve mee mijn en dan was ’t wir over.

En ’t zou lillek zijn à’k iets in’t naodeel zeg van ons tweede moeder, want ze waar ons moeder !

Zelf kreeg z’ok nog drie kinders en z’è nooit onderscheid gemaokt tussen ons en heur kinders, ok nie tusse de kleinkinders. Wà dà vor m’n tweede moeder gewiest is om naor Altere te komme besefte pas à ge zelf getrouwd zijd en kinders et. Want dà’s nie niks, or, ’n man mee vijf kinders neme. Ze kende m’n vaoder amper en die kwam ok nog op z’n zondags, dà waar in negetienzeuvenenveertig.

Toen oom Ko en tante Sjo naor Canada emigreerde gave die ’n afscheidsfeest Daor leerde ik Kees Roks beter kenne. Me konne mekare al wel van ’t land, mar toen wier ’t wà, veftien en zeuvetien jaor.

Dad ist ’m ok geworre.

1 Februari kwam de watersnoodramp. Kees bleef alleen over van ’t gezin. Arger kon ’t nie.

Hij verloor z’n ouwelui, broer, twee zusters en z’n opa. As ’n wonder bleeft ie over. Hij is zes weke bij ons gewiest, sliep naost m’n vaoder in de bedstee, mijn moeder op onze slaopkaomer, m’n zus en ik op ’n kermisbed op de grond. Daornaor ist ie twee-en-half jaor bij ’n oom en tante gewiest, die are gin kinders. In november 1955 zijn we getrouwd. Een jaor daornaor wier ik, nao drie moeders te emme g’had, zelf moeder.

Vanaf m’al drie kinders are, noemde Kees mijn ok: ons moeder.

Toen’t ie op sterve lag, zate me ammaal bij hem en z’n leste woorde ware: ’Waor is ons moeder?’

Ik zijn toen naost ’m gaon ligge en rustig is’t ie vertrokke.

Dit verhaal heeft zij op indrukwekkende wijze voor een volle zaal voorgelezen in Lith, bij de presentatie van het Brabants boekske 2019.

geschreven door: Jan Luysterburg