week 31 - 3 augustus 2022 - 194

Nieks wèèrd (het woord van de vorige keer) Het lijkt me inmiddels een mooie gewoonte, beste lezers van deze rubriek, dat we voorrang geven aan de Ostrechtse dames en de week erna de Woogeraajse mannen aan het woord laten. Kwestie van beleefdheid, natuurlijk, en het zegt niets over de kwaliteit van de ingeleverde reacties. De vier mensen die steeds een verhaaltje insturen zijn mij alle vier even lief. En ook nieuwe inzenders zal ik even liefdevol en dankbaar omarmen.

Jan Luysterburg

Deze keer laten we eerst Yvonne Rijk aan het woord:

"Nieks wèèrd," deze uitdrukking wordt bij ons thuis toch wel dagelijks gebruikt denk ik. Op allerlei manieren en in allerlei betekenissen.

Een paar maanden geleden was mijn man flink verkouden. Ik zeg tegen hem: "" Pakt ies un pieleke of un n'oestdraankske."

"Njeent" zegt ie, "Das ammel nieks wèèrd."

Nou het heeft weken geduurd. Als ik dan eens voorzichtig vroeg of het al beter ging zei hij: "Jao, mar k'zen nog nie veul wèèrd."

Vanaf 1 juli waren de rookmelders verplicht, dus wij ook van die dingen gekocht. Manlief aan het foeteren dat hij schroeven in het plafond moest doen, dus ik zeg: "Der ziete ok van die plakdienges baaj, gebruikt die dan." "Mar neije wur, da was nieks wèèrd."

De laatste tijd was het natuurlijk best warm weer. Toen het eindelijk eens wat regende was dat natuurlijk weer niet genoeg. "Da bietje, das toch nieks wèèrd."

We gaan graag een keer op vakantie, maar krijgen dan toch wel eens de opmerking: "Das toch ammel nieks wèèrd, blef toch tuis."

Jaren geleden ging onze zoon folders van de plaatselijke winkeliers rondbrengen. Ik hoor mijn man nog zeggen: "Waor begient tie aon, das toch nieks wèèrd." Hier is hij overigens later wel op terug gekomen. Na een poosje liep hij zelf ook met folders.

Toen de kinderen nog op school zaten: "Baajles, uiswaarkklas, ammel nieks wèèrd en toch egget g'olpe." (denk ik toch).

"Zeuve oef mjeer versnellienge oep nun fiets: nieks wèèrd, mè drie oef vier kuundet toch ok doen."

En dan zal ik het nog maar niet teveel hebben over al die "nieuwigeden, zoas compjoeters, i-phones, i-pads en alles wa tegewoorig ammel zoonder pen en papier gaot. Das toch zeker ammel nieks wèèrd."

Erg leuk, Yvonne, zoals jij allerlei verschillende betekenissen van 'nieks wèèrd' duidelijk maakt. Hopelijk vindt je man het niet vervelend dat je af en toe een heel klein beetje de draak met hem steekt. In Duitsland zeggen ze in deze situatie: 'Was sich liebt das neckt sich'.

Moeite
'Beste Jan,' schrijft Monda van Diesen, 'Nieks wèèrd, ik heb wat moeite met deze opdracht. Heb niet veel inspiratie, maar heb toch wat gevonden.'

'Toen ik vroeger mijn vader op ging zoeken, die wat sukkelde met zijn gezondheid, en ik vroeg hem: 'Hoe gaoget vandaog Pa?' Dan antwoordde hij soms: 'Och Monneke, iek zen nieks wèèrd.'

Een tijdje geleden stond ik met een bekende te praten en ik vroeg hem: ‘t Ies al laank geleje dad’iek dieje purswoon nogies gezien em, witte gij daor iets van?' 'Och', antwoordde ie : 'Den dieje, die doe nieks aanders dan boemelezjoere, die ies gen kniep vur z’n neus wèèrd.'

G’ed ok wellus spullekes in oeuw bezit b.v un briellekoker of un pen, die nieks wèèrd zen, mar die ge nooit wegdoet omda ze van iemand gewiest zen die oeuw jeel dierbaor was. Die zen dan vur jou wél veul wèèrd.

En wa zouwe jullie denke van oos geld? Da’s strak ok nieks mjeer wèèrd! Alles ies zo duur gewurre. De prijze rijze de pan uit!

Mar we zulle de moed er mar ien houwe meesse.'

En dan zegt Monda dat ze weinig inspiratie had!?

Tussen twee haakjes: vinden jullie 'boemelezjoere' ook zo'n fantastisch woord? Het is natuurlijk ontstaan onder Franse invloed, waarbij het altijd de vraag is of het een pure nabootsing was of dat het een manier was om de spot te drijven met de Franse overheerser.

Het nieuwe woord
Vroeger is 'r in oonze streek veul aaremoej geleeje. Klèène verdienste, grwoote uisouwes. Mar aarem of nie, de kinders moesse d'r aaltij gèèf uitzien. Da wul zegge: prooper gewasse, netjes gekamd, jeele en schwoone kljeere n'aon (al zaate d'r nog zoow veul lappe n'op omda ze al zoow dikkels gerippereerd en versteld waore), 'n schwoone zaddoek baaj en aaltij netjes meej tweej woorde spreeke.

Teegeworreg is 'r ok wir veul aaremoej. Mar moete de kinders d'r nog steeds gèèf uitzien? En oew zit 't mitte grwoote meense? Vinne me 'gèèf' nog steeds belangrèèk?

Ik ben erg benieuwd naar uw meningen, ervaringen en verhaaltjes. Uw reacties op dit onderwerp zijn van harte welkom tot en met dinsdag 9 augustus 2022 op het inmiddels wel bekende adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Tot volgende week!

geschreven door: Jan Luysterburg