Iedere zondag en woensdag
van 11:00 - 13:00 uur bij
ROS-Radio/ROS-TV-krant,
ZIGGO kan. 43 en Trinet kan. 532
Iedere zondag van 13:00 - 15:00 uur
en dinsdag van 12:00 - 14:00 uur bij
Lokaal 7, FM 107.4 en Lokaal7-app
en maandag en vrijdag van 18:00 - 20:00 uur bij Streektaalradio.nl
en natuurlijk 24 uur per dag
via onze website.

Westelijke dialectverhalen 2022

Gèèf 2

week 34 - 24 augustus 2022 - 197

Gèèf (het woord van de vorige keer)

Ad Borremans levert steevast zijn verhaaltje aan op dinsdag, de laatste dag dat insturen mogelijk is. Wat mij betreft is dat prima, want het betekent dat ik daar vast op kan rekenen. Steeds weer vindt Ad inspiratie in het woord dat ik de lezers voorleg. En dat is op zich natuurlijk heel knap. Toch zeker als je ook nog zijn humor kunt waarderen.

JanLuysterburg Jan Luysterburg 

Tis vandaog desdag, duus wir tijd om m’n stuukske te schrijve vur ooze rubriek. Iek ziet nouw lekker bienne in uis want daor ist lekker koel. Van morget zen oos vrouw en iekke nog ’n endje gaon lwoope, mar we waore eigeluk te laot vertrokke, ’t was bekaast tien uur en toen we trug tuis kwaome wastal teege twolleve en wier ’t al gèèf waarum, ’t plan was om vanmiedag nor Pindurrep te gaon vur de Hel van de Pin, da’s altij wel ’n schwoon spektaokel om te zien, mar we vonne ’t te waarum, en zen mar tuis gebleeve. Daor ien Pindurrep zal ’t ien de koolebaon, waor da de koers dur gaot vandaog, wel gèèf smwoore, dink iek, das vur die kreurs smwoorvrèète daor. En agge dan wir op pad zouw gaon, motte ouw eige toch ok wir wa gèèf aonkleeje, da woort terbij toch? En tuis komt da nie zoow nouw. Nouw kan ’t woord gèèf wel tefrente betjeekenisse emme , ’t kan schwoon zijn, flienk, vuul of ljeeluk en meschien nog wel mjeer zijn.

Op d’n bouw waor dák gewaarkt eb ojje wij ok ’n ljeerling lwoope en die moes iek dan zoow ’n bietje de kneepe van ’t vak tiemmere ljeere. Iek oj ‘m ’n tjeekening gegeeve van ’n kiesje en zeej teege ‘m ier mokt dees mar ies zoow dagget ier getjeekend ies. Nor ’n paor uur riep ie mijn en stieng zoow fier as ’n paauw bij z’n kiesje te kijke. Iek keek um aon en zeej: 'Nouw, nouw da ziet ter gèèf uit'. Mar d’r deugdde gin donder van en da zoog ie ok wel aon mijn geziecht, dus ’t was gèèf slecht. Vur da waaruk kon iek dan ok gin gèèf puunt geeve vur z’n rapport.

Mar zoow as iek al zeej, wij ziette nouw lekker bienne in uis en zen gwoon op oos swaarkendags aongekleejd. Mar nouw krijge me net ’n tillefoontje, dat ter vanaoved nog ’n paor kennisse langs komme, dus motte wij oos eige toch mar gèèf aonkleeje teege asse komme. Want iek zouw nie geere emme das ze nodderaand zegge van 'Nouw nouw, ze ojje der eige wel wa gèèver aon kunne kleeje.'

Nouw, Ad, da's wir 'n jeel gèèf veraoltje. Ik oop da t'r nog jeel veul zulle vollege van jouw aand. En die van jouw vrouw, want ik eb begreepe, da zij onmisbaor is bij jouw veraoltjes. Wa ta betreft zèèn jöllie dus 'n goei koppel. En daor zèèn oonze leezers blij meej.

Boeken
Ook Peter Borremans heeft een vaste tijd van inleveren, namelijk maandagmiddag omstreeks half vijf. Hij stapt dan van zijn fiets om een altijd weer goed gevulde envelop met handgeschreven teksten bij me in de bus te stoppen. Na gedane arbeid kijkt hij dan nog even om, om te zien of ik het gezien heb. Is dat het geval, dan zwaaien we vriendelijk naar elkaar, met de duimen omhoog. Daarna rijdt hij weer met gezwinde spoed verder.

Zo ging het ook weer deze keer. Een bloemlezing uit de inhoud van de envelop krijgt u hier te zien:

'Gèèf betekent gaaf, netjes. Bijvoorbeeld in de uitdrukking: IJ ies wir gèèf gekleejd (Hij is weer netjes gekleed). Het betekent echter ook: flink, behoorlijk. Bijvoorbeeld in de uitdrukking: IJ ed 'm gèèf omange (Hij is behoorlijk dronken).

Volgens het Halsters woordenboek betekent gaef: gaaf, mooi, goed.

In Brabants Mooiste Woord worden de woorden gif en gèèf genoemd, met als voorbeeld: Ge moet er wel veur zeurege dettie gif komt te ligge.

Uit het boek Brabantse Wijsheden heeft Peter gehaald: As waauwele worst war, dan adde un gèèf end (Als wauwelen worst was, dan had je een gaaf eind).

Ook in het boek De Brabantse Spreekwoorden staan enkele leuke voorbeelden. Zo gef as moeders jak, hier en daar 'n gat (Zo gaaf als het jak van moeder, hier en daar een gat). Dit wordt gezegd wanneer iets wordt aangeprezen als prima, hoewel het veel mankementen vertoont. Of: Het komt wel gef bij 't eggen (Het komt wel goed bij het eggen). Als iets niet goed gemaakt is, kan het bij verdere behandeling toch nog in orde komen.

Natuurlijk heeft Peter ook gekeken in het Bergs Woordenboek en daar vond hij:

Gèèf bnw., mooi, heel. Mooi: 'n gèèf stukske meziek, 'n gèèf meske. Fatsoenlijk: Willem is 'n gèèf persòòn. Behoorlijk, flink: 't Is gèèf aan 't agele. Heel, ongeschonden: Die n'ouwe vaas is nog éélemaal gèèf.

In mijn boek 't Kom d'ammel goed heeft Peter teruggevonden, dat het woord gèèf behoort tot mijn tien meest favoriete dialectwoorden. Ik geef daar de volgende toelichting bij: 'Van oons moeder moesse oons kljeere altij schwoon zèèn en jeel. Dan zaage we d'r gèèf uit en dan liete me zien da me uit 'n gèèf uisouwe kwaame, 'n 'goei nest'. Mar a ge tuis kwaam meej 'n gèèf gat in oew broek, dan was 't 'r gèèf teege, want dan liepte gèèf vur schut en dan konde wel 's 'n gèèf pak slaog krèège.

Tot volgende week!

geschreven door: Jan Luysterburg


© 2011 - 2024 'n Lutske Brabants - vrijdag 29 maart 2024 - Tijd: 00:00:00 - Webdesign: Broeklandsoft - Sponsor: Frans van den Bogaard