week 51 - 21 december 2022 - 214 'Ouwerwets (het woord van de vorige keer) ‘Beste Jan, Wat zullen we daar nu eens over schrijven? Da’k un ouw vrouwke zen? Mar un ouw vrouwke hoef nog nie ouwerwets te zijn.’ Zo begint Monda van Diesen deze keer haar verhaal. En ze gaat door:

Jan Luysterburg

‘Mej sommige dienge zen iek ut nog. Iek stop mun sokke nog! ‘Stopte gij oeuw sokke nog?’, vraoge ze swijle. Jao, iek laot er gèn gat ien komme, mar as ze un bietje dun begiene te wurren stop iek ze netjes over. Kurts naor den oorlog oepgegroeid ai en toen moesse we ammaol zuing zijn.

Ouwe liejkes, de beste zegge ze altai. Iek kan er un schwoon vurbeeld van geve, pas mejgemaokt. Ooze dokter et pas gevraogd om, agge iets mankeert, oeuw eige aon te melde via un “pilot“ oep de compjoeter. Da’s un proef om te prubbeere de drukte aon de tellefon te vemiendere.

Nou, iek docht: iek zal us prubeere mej te waarke. Mar iek moes zoveul ienvulle, d’r kwam gèn end aon. Makkelijk ies aanders wur. Oep ut end wier t’er gevraogd naor mun mjeenieng. Iek schreef: ik snap wel dat zo de drukte aan de telefoon vermindert, maar bellen is heel wat gemakkelijker! Wa maoke ze’t de meesse toch moeiluk tegeworrig!

Zodus van den jene kaant zen ik swijle ouwerwets, mar iek prubeer toch ok mej de tijd mej te gaon.

Iek zit binne oep mun gemakske mun stukske te schrijve en ik hoef er nie mej dur de kou naor de brievebus te lwope, da’s nou wer gemakkelijk!’

Antiek
Yvonne Rijk heeft zo haar eigen kijk op dit onderwerp: ‘Ouwerwets. Ja wat betekent “ouwerwets”?

“Nie mjeer van deezen tijd oftewel uit de tijd.” Je kunt dat zeggen van kleding maar ook bijvoorbeeld van gewoontes.

“Zelf zen iek oep sommige puunte ook van den ouwen stempel. Bij oos ien uis iest nie modern iengeriecht. Toen a wej trouwde was ut mode oem antiek ien uis t’emme. Duus eigelijk was antiek toen bij de tijd. En ut mjeeste van da d’antiek da stao nou nog biene, mar nou iest eigelijk wer gèn mode mjeer. Duus da d’antiek ies nou ok ouwerwets. Kuundet nog volge? “

Hoewel de spullen uit grootmoeders tijd, en die grootmoeder dat zijn we intussen zelf, wel weer hip zijn. “Da noeme ze teegewoorig vinteesj.”

Zo heb je ook ouderwetse kinderspelletjes, die ze tegenwoordig niet meer spelen. “Beveurbeeld, tolle, touwke sprienge, kletterballe, hienkele en nog veul mjeer.” Tegenwoordig zitten de jongelui het grootste deel van de dag op een of ander scherm te kijken. “Die spellekes van vroeger von iek tog veul plezieriger, toen deeje we temienste nog wa saome mej aander kienders. Nou ies het mjeer ieder veur ziech. En as ze dan nen kjeer iet saome gaon doen iest vuurwaark afsteeke oef aander kattekwaod. Daor dochte wej vroeger nie eens aon. Iek wiest toen nie jeens wa vuurwaark was. Iek was al bang oep de kermis van het lawaat van de kop van jut.”

Gelukkig zijn niet alle jongeren zo en wordt er ook nog gevoetbald, getennist en naar de scouting gegaan. “Veurige week gieng iek oeppasse bej men kleindochters. De joengste ooi mè Sienterklaos un spelleke gekreege en da weette “Super Mario”. Iek moes er aon gelwoove en ok zo un spelleke mej speule. Nou, iek snapte der echt jeelemaol nieks van. Ze probeerde ut mijn uit te legge, mar ooi naor un kwartier ien de gaote da da spelleke aon oma nie besteed was.” We zijn toen maar gaan ganzeborden en nog een paar andere spelletjes van vroeger.

En toen ik weer naar huis ging zei ze: “Oma dit is toch ook wel leuk.” “En ze mjeende ut nog ok.

Het nieuwe woord
‘Kunde gij effekes ellepe?’ Da’s toch ‘n normaole vraog, niewaor? Ma ik weet nie of da vur de jeugd van seegeworreg ok zoow normaol is.

Vroeger moes ik as kind al jeel vroeg ellepe in ‘t uisouwe. D’r was genog te doen meej zoowveul kinders. Errepels schelle, bwoone raanke, aarte pelle, groente schwoonmaoke, matte kloppe, de stoep veege, de was op’ange, de kiepe, de kenèène en ‘t vaareke voere, vaoders ellepe in d’n of meej wieje, plaante, mis breeke, errepels zette, bwoone en aarte trekke, spazzies steeke en gao zoow mar dur.

Ik was zoow grwootseg as ‘n aop meej zeuve stèèrte toen ik grwoot en staarek genog was om de vrienger te draaoje vur oons moeder.

En al jeel jonk gieng ik ellepe bij de boer, om op die menier wa sente te verdiene vur in m’ne spaorspot. Da geld wier dan nodderaand op oew spaorbaankboekske geschreeve.

Ik zèèn ‘s benuuwd op welleke meniere jöllie as kind tuis moesse n’ellepe. En ok oe ge denkt oover de meniere waorop de uidege jeugd denkt oover dees onderwaarep.

Uw verhalen zijn tot en met 27 december 2022 van harte welkom op het bekende adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

Prettige kerstdagen gewenst en alvast de beste wensen voor het nieuwe jaar, of voor de liefhebbers: Zalig Kerstmis en Gelukkig Nieuwjaar.

Tot volgende week!

Geschreven door: Jan Luysterburg