Iedere zondag en woensdag
van 11:00 - 13:00 uur bij
ROS-Radio/ROS-TV-krant,
ZIGGO kan. 43 en Trinet kan. 532
Iedere zondag van 13:00 - 15:00 uur
en dinsdag van 12:00 - 14:00 uur bij
Lokaal 7, FM 107.4 en Lokaal7-app
en maandag en vrijdag van 18:00 - 20:00 uur bij Streektaalradio.nl
en natuurlijk 24 uur per dag
via onze website.

Westelijke dialectverhalen 2023

Kerske

week 13 - 29 maart 2023  - 228

 

Emoties
Ik heb het al vaak gezegd: ook mensen die gewoonlijk Standaardnederlands spreken schakelen snel over naar hun oorspronkelijke dialect op het moment dat ze hun emoties willen uiten. Ik ontving deze week hiervan een duidelijk voorbeeld. Peter Borremans, die al jaren snuffelt in allerlei boeken, maar zelden zelf in dialect schrijft, uit plotseling zijn gevoelens in het Woogeraajs:

JanLuysterburg Jan Luysterburg 

'D'n dieje van Lösterbörg is wir op tillevisie gewiest. Wa zeede daor! Jao, echt waor. IJ kwam op Omroep Brabant vanuit Lith. IJ ad et over et nuuwe Brabants boekske 2023. Oe is et meugelijk. IJ et da toch wir vor mekaor gekrege, dieje oud-schoolmjeester. Et kost 18 euro, vreuger kostte da 14,95 euro.

Waorum altij vanuit Lith en nwoot jins nie uit Puut (Putte)?

IJ is nog nie op NPOjin, NPOtwei en NPOdrei gewiest. IJ kreeg medewaarking van d'n Ton, vrouwke Beppe en hun zeun Freek.'

Griep
Peter heeft ook een verhaaltje over griep: 'Et is wir al veule jaore geleeje, da ik de griep eb ge'ad. De laoste jaore gao ik om 'n griepspuit bij d'n uisarts, ij eet Van Gool. Ik ben wel veul kjeere geblesseerd gewiest.

Peter kan het niet laten om te eindigen met een (terechte) opmerking: 'Voor mijn twee verhalen in het dialect zou ik op de lagere school van meneer Luysterburg een nul hebben gekregen. Reden: niet in het Standaardnederlands.'

Griepke
Yvonne Rijk heeft zo haar eigen verhaal: 'Gelukkig weet ik hier weinig over te vertellen. Ik heb er nog niet vaak last van gehad. "Wa'k wel weet ies datter mannegriep en vrouwegriep bestoat. En die mannegriep ies veul en veul aarger as die vrouwegriep.

Wa'k me kan errienerre ies da'k nog maar jeene kjeer griep gat em. Toen waor iek un jaor oef twientig deenk. Iek waarkte toen baaj de Boerenljeenbaank en iek voelde mun eige echt nie goed. Iek ooij mun eige vur den jeerste kjeer ziek gemeld en docht ies lekker ien bed te blijve liege.

Da gieng jeenen dag goed. Mar den tweeden dag ooien oos vaoder en oos moeder ut ok te pakke en bleeve die ok oep bed liege. Die vonne toen dak'iek al wel geneze waor en wel un kommeke tee naor boove kon komme brenge. 

Den darden dag zennek toen mar wer gaon waarke, da von'ik miender aarg as nen jeele dag van boove naor beneije lwoope."

Bij de bank zeiden ze": "zeide gij der nou alwer? W'ooije jou van de week nie mer verwacht. Iek em mar nie gezeed dak eigelijk veul liever nog een paor daoge ien mun bed was blijve liege."

Zover ik me kan herinneren heb ik daarna geen griep meer gehad. Daarom haal ik ook nooit een griepspuit. "K'em welies een snotvalling mar da's mjeestal naor een paor daoge ok wer over. 

Aguut jeel aarg woort en iek moet ter baaj gon oeste dan vraoge ze welies oef da'k den brokstok em.  Un bietje kliesiesjap en un oestdraankske kan dan veul goed doen.

Ge moet wel oeppasse dan dagge gen florris krijgt, want dan zeide weijer van uis. Dan moette naor den dokter. Mar zo aarg ies het bij mijn geluukig nog nwooit gewiest.'

Het nieuwe woord
As m'n vrouw en ikke erreges vurbij 'n kerk of 'n kepelleke komme (en in Zuid-Limburg gebeur ta nogal 's)--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+, dan steeke me aaltij effekes 'n kerske n'aon. Dan denke me 'n memèntje aon iemes die ziek is of die op da memènt wel ekstra staarekte kan gebruike. 

Nie da wij nouw zoow gelwooveg en godsdiensteg zèèn, mar 't doe toch aaltij wir goed om da te doen. Ge wit nwoot waor 't goed vur is. Wij emme n'al dikkels gemaarekt da d't wel deegelek ielep. 

Oonze jongste zeun is köster/be'eerder van de Hasseltse Kapel in Tilbörg. Da d'is 'n Mariakapel van vèèf eeuwe n'oud. In de lwoop van de dag gaon daor jeel wa meense nor binne om 'n kerske n'aon te steeke en effekes te bidde. Soms steeke ze 'n nooveenkèèrs aon, die neege daoge en naachte blef braande.

In de maajmaond is 't daor ongelwoofelek druk. Dan komme grwootouwers, ouwers, opgruujende puubers en klèène kinders in dromme naor de kepèl, om daor 'n kerske aon te steeke en 'n memèntje mitt'r èège gedachte op 'n stoel te zitte. Avvetoe is 'r op de kèèrserekke gin plekske mir oover. Dan braande d'r mar liefst 3.400 kerskes.

Da doen de meense al mjeer as onderd jaor. Mar daornaor gaon ze 'n paor stappe wijer, want daor stao d'n kraom meej reliegiejeuze spullekes, mar daor staon ok tweej kraome meej ouwerwets snoepgoed. Snoep meej klienkende naome, die nouw èègelek nie mir meuge: joodevet, kattekots en da soort dienge. 

Steekt u ook wel eens een kaarsje op? En waar doet u dat en bij welke gelegenheid? Wat denkt en voelt u daarbij?

Uw antwoord op al deze vragen en uw verhalen in dit verband zijn tot en met dinsdag 4 april 2023 van harte welkom op het bekende adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. . Onze lezers en ik zijn daar weer razend benieuwd naar.

Tot volgende week!

Geschreven door: Jan Luysterburg


© 2011 - 2024 'n Lutske Brabants - vrijdag 29 maart 2024 - Tijd: 00:00:00 - Webdesign: Broeklandsoft - Sponsor: Frans van den Bogaard