2024 - week 6

Trug nor de natuur

Onze Klaas schreef vijftig jaor geleeje in z’n uurste boek da’t hum as jungske zó teegeviel da de misters op school zó wèinig over de natuur vertelde. Mister Kèrsemakers op de Kruisstraot, mister van Pinkstere in Nuland en mister van Lith in Mirroi ware gunstige ùitzonderinge, mar al die aander zinne noit niks over al die planten en diere die d’r toen nog volop vurkwaame. Klaaske ha de illusie da de misters alles wiese en de beesjes en blumkes ùit onzen hoek gelijk kende. Hij zó d’r nou eindelijk aachterkomme hoe al da klèin grèij hiete. Niks daorvan. D’r honge wel groote plaoten in de klas mi wilde biste die ge hier enkelt in d’n dierentuin kost zien. Ok daoroover wier amper iets verteld. Denkelijk kosse de miste misters da ok nie umda ze ’r gewoon niks af wiesse. As Klaaske iets over de natuur vroeg, krieg ie mistal ontwijkende antwoorde. Zoo van ‘da zou ik ’s op moeten zoeken’. D’r wier noit niks opgezocht en ge hurde nerres niks mer af.

Wij èrgeren ons èige nogal ’s òn minse die meedoen òn ‘ne kwis en dan ginnins unne malder, mees of mus ùit mekaare blijke te kenne. Bij de blommen is ’t al nèt zoo gesteld: ze kunne nog gin tulp van ’nen dalias, aster of lis onderschèije. En die wille dan de slimste mins worre!

Nou d’r vort veul minder puure natuur is in ons lèndje duu ons oudste klèindochter (in Wageningen afgestudeerd) mi klasse schooljong de bossen in en de hèij op um de klèin daor in werkelijkhèid te laote vuule hoe intressant de natuur is.

Eindelijk krijge sommigte minse in de gaater hoe belangrijk boome en plante zen vur de minse en hoeveul we van de beesjes kunne leere. Umgang mi die dinger in de natuur is zó leerzaam en gezond. Mar de miste jong zitte dik vort binne te blieken op ’n tillefóntje of schermke. Godgeklaagd. Da worre van die ziekelijk bleeke binnekiepkes die gin weet hebbe van ons natuurlijke umgeeving. ’t Is weeteschappelijk beweeze da jeugd die buite spult gemiddeld veul minder ziek wordt. Jong die in de vrije natuur opleeve, zen blijer en gelukkiger en da’s loogies, want daor heure we natuurlijk thuis. Allennig as de mins in ‘harmonie’ leeft mi plant en dier is t’r hoop vur ons wirreld. Ge hoeft ammòl gin boomknuffelaar te worre, mar ge moet de beum wel respekteere, Die brengen ummers alleen mar goeds. Kortzichtig volk da nie kan hebbe da ’nen boom schadoew gif of z’n blaojer lót valle, hen wèinig verstand en zen iegelijk ginne goeie natuur wèrd. Ze hebbe d’r gin weet van da al da gruun zùrgt vur zuurstof die wij heel hard nóddig hebbe. Wij zen afhankelijk van unne gezonde natuur um ons heen. Dùrrum hen we noit gin goei woord oover vur boere die nog mi glyfosaat werke en zùrge vur dooi èkkers in onzen hoek.

Wa waar onze klèine Klaas z’nen ted eigelijk toch al wijd vurrùit as ik zoo trugkijk…

Nou we ’t toch over natuur hebbe en carnaval vur de deur sti: ze zegge da Brabanders Bourgondiese genieters zen van nature. Zeeveraar Camiel spulde nèt zó hèndig mi de zaol as mi z’n haand in de tès van z’n korte boks. Da gi bij hum kennelijk van nature. Wij genoote. Geniet van de dol daag. Vastelaovend same!

geschreven door: Bèt van Klaasse