245. Tegen oudste stadsmuur

Het pand Kolperstraat 14 is gebouwd tegen het oudste deel van de middeleeuwse stadsmuur. Foto: Josephine Peren

Het pand Kolperstraat 14, in 1566 De Vergulde Biecorf genaamd, ligt in een gesloten gevelrij aan de oostzijde van de Kolperstraat. Het heeft een L-vormige plattegrond, het achterste deel van de woning loopt door achter het buurpand Kolperstraat 16. In de rechter zijmuur van dit achterste deel is de oudste stadsmuur (vroeg 14e eeuw) nog aanwezig. Aan de achterkant bevond zich oorspronkelijk een kleine binnenplaats. De oudste bouwmassa behoort tot een 13^e-eeuwse fase, gewijzigd in de 16^e eeuw. In de late 18^e of vroege 19^e eeuw is de gevel gewijzigd in de huidige lijstgevel. Het gebouw heeft een indeling in een voor- en een achterhuis, van elkaar gescheiden door een brandmuur. Die thans alleen nog op de eerste verdieping aanwezig is. Het pand omvat vier niveaus: een kelder, een begane grond, een eerste verdieping en een zolderverdieping. Het heeft een met golfpannen gedekt zadeldak met wolfeind aan de voorzijde. Onder het achterhuis bevindt zich gedeeltelijk bovengronds een tweede kelder.

De voorgevel is een 18^e-eeuwse, geschilderde lijstgevel, opgetrokken in handvormstenen en voorzien van een laat 19^e-eeuwse pui. Deze pui bestaat uit een natuurstenen onderdorpel, een gepleisterde omlijsting met reliëf en een moderne, laat 20e-eeuwse invulling. In het linker gedeelte bevindt zich in een origineel kozijn de deur naar de bovenwoningen. Op de eerste verdieping bevinden zich twee T-vensters, met hardstenen raamdorpels. De pui eindigt in een eenvoudige, geprofileerde, 20e-eeuwse kroonlijst op klossen. De linkerzijgevel dateert uit de 16^e eeuw, evenals de rechterzijmuur. De achtergevel is een gepleisterde topgevel met vlechtingen en top- en schouderstukken.

De keldermuren onder het voorhuis hebben nog vroeg 14^e-eeuws muurwerk en behoren tot de oudste bouwmassa van het gebouw. In de rechter zijmuur is, direct boven vloerniveau, een grondboog van de fundering waar te nemen. Het tongewelf dateert uit de eerste helft van de 16^e eeuw, evenals het muurwerk ter plaatse van de voorgevel. Boven de begane grond van het voorhuis en de eerste verdieping van het achterhuis bevinden zich samengestelde balklagen van respectievelijk drie en twee balkvakken. De overige balklagen zijn in de 20^e eeuw vernieuwd. De kap met wolfeind aan de voorzijde is opgebouwd uit vier vurenhouten schaarspanten met tussenbalk, daterend uit de 19^e eeuw.

Volgens bouwhistorisch onderzoek van de gemeente heeft het pand Kolperstraat 14 monumentale waarde vanwege de situering tegen de oude stadsmuur, vanwege de aanzienlijke ouderdom van de bouwmassa. Verder vanwege de oorspronkelijke, samengestelde balklagen en de aanwezigheid van structuurbepalende elementen als de gang, de druipstrook en de kelders onder voor- en achterhuis. Sinds maart 2005 staat het pand Kolperstraat 14 aangewezen als gemeentelijk monument.

8