138. Stadspand met opslagfunctie

Het pand Kerkstraat 5 heeft monumentale waarde als voorbeeld van een stadspand met opslagfunctie. Foto: Josephine Peren

Het pand Kerkstraat 5 is gelegen op een ondiep, rechthoekig perceel. Het heeft een indeling in een voor- en achterhuis. Deze zijn gescheiden door een vroeg 15de-eeuwse brandmuur, die gedeeltelijk nog aanwezig is. In de brandmuur zijn, aan de kant van het achterhuis, kaarsnissen aangetroffen. Sinds maart 2005 staat het geregistreerd als gemeentelijk monument.

Het bouwwerk omvat vier niveaus: twee kelders, een hoge begane grond, een eerste verdieping en een zolderverdieping, onder een zadeldak met aan de straatzijde een wolfeinde. Het achterhuis heeft bovendien een tussenverdieping. De kelder onder het voorhuis is thans dichtgestort, onder het achterhuis bevindt zich een kelder met tongewelf. Tot in de 19e eeuw vormde het bouwwerk één geheel met het linkerbuurpand Kerkstraat 5a, waarmee het in directe verbinding stond. Vanaf de 18e eeuw heeft het pand gefunctioneerd als pakhuis. In de 19e eeuw is deze pakhuisopzet gecombineerd met verkoopactiviteiten. In de eerste helft van de 20ste eeuw is de pakhuisfunctie komen te vervallen.

De gepleisterde, laat 19e-eeuwse lijstgevel is in 2002 deels gesloopt en voorzien van een nieuwe pui. De pui is voorzien van een hoge deur en een hoge etalageruit en eindigt met een geprofileerde kroonlijst. Deze lijst vormt de onderslag van de kozijnen van de eerste verdieping. Deze waterlijst is doorgezet over twee buurpanden aan de rechterzijde (Kerkstraat 3-3a en Kerkstraat 1). Op de eerste verdieping bevinden zich twee gevelopeningen, beide voorzien van geprofileerde kozijnen met pengatverbindingen en toognagels. Op de zolderverdieping bevinden zich twee zesruits schuifvensters, waarvan het onderraam schuivend is.

In het interieur zijn tal van sporen bewaard gebleven die verband houden met de vroegere functie van het pand als pakhuis. Met het oog op de zware belasting van de vloer, is het pand voorzien van een relatief zware, dragende constructie. De eerste verdieping bezit nog een samengestelde balklaag met muurstijlen en korbelen. Het pand heeft een kapconstructie bestaande uit schaarspanten met een trekplaat. In de kap, in het tweede vak aan de rechterkant, is nog een groot hijsrad aanwezig. De met een tongewelf overwelfde kelder, de brandmuur en de zijgevels behoren tot de oudste bouwmassa van de stad Den Bosch.