Auteur: Ed Hupkens  Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

Huizen in aanbouw aan de Wilgenstraat gezien van de zijde van de Graafseweg. Anno 1938. Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch nr. 0045450

De naam Wilgenstraat werd op 28 februari 1921 per raadsbesluit vastgesteld. De Wilgenstraat begint bij de Graafseweg en eindigt bij de Acaciasingel. De straatnaam verwijst naar de wilg (Salix), een geslacht van bomen en struiken uit de wilgenfamilie (Salicaceae). Wilgen zijn pioneersoorten met een grote lichtbehoefte. Een pioneersoort is een soort die een meestal leeg gebied koloniseert, waar het eerder niet voorkwam. Een pioneersoort kan een plant of dier zijn, maar ook bijvoorbeeld een bacterie, alg of korstmos. Pioneersoorten zijn vaak specialisten in het innemen van een kaal gebied, ze hebben over het algemeen een korte levenscyclus en groeien zeer snel. Een belangrijke eigenschap van de wilg is vruchtbaarheid. Steek een takje in de grond, en daar groeit meteen een boompje uit. Omdat de wilg snel groeit en diepe, sterke wortels heeft, wordt hij vaak geplant om erosie aan de oevers van rivieren tegen te gaan.

De wilg speelt een belangrijke rol in de mythologie, magie en folklore van vele culturen. Hij wordt in verband gebracht met dromen, kunstzinnige inspiratie en toverij. De wilg is aan verscheidene Griekse goden en godinnen gewijd, zoals Persephone (godin van het dodenrijk), Orpheus (god van de muziek), Hekate (godin van de tovenarij, geboorte en de maan), Circe (tovenares), Artemis (godin van de jacht) en Hermes (god van de handel en boodschapper van de goden). Priesters legden traditioneel wilgentakken in het bed van onvruchtbare vrouwen om daarmee genezing uit te lokken. Steel en handvat van de bekende heksenbezem zijn traditioneel gemaakt van de es en berk, bij elkaar gebonden door wilgentakken. Van wilgentakken worden toverstaven gemaakt. Zij zouden intuïtie, dromen, visioenen en inspiratie bevorderen. Zij hebben ook een positieve invloed op ongewenste gevoelens, zoals depressies. Een takje of blad van een wilg onder het hoofdkussen gelegd zorgt voor betekenisvolle dromen. De treurwilg staat in verband met verdriet. Door een deel van deze boom bij zich te dragen, zou het gemakkelijk zijn door alle fasen van rouw heen te komen. De schors van enkele soorten, zoals amandelwilg en schietwilg, bevatten salicine, dat vroeger gebruikt werd als pijnstiller. Er werd daarvoor op de wilgenbast gekauwd, of er werd een drankje van getrokken. De houtskool van de wilg wordt gebruikt in buskruit. Wilgenhout wordt verder gebruikt voor het maken van klompen en papier.