week 19 - 10 mei 2023  - 234 Mustert Gij (het onderwerp van de vorige keer) Naar aanleiding van de Gij-week had ik het woord Gij aan de orde gesteld.

Jan Luysterburg

Richard Musters schrijft hierover: 'Ja, soms dan eej Jan van die woorde waarvan ge denkt: wa mot iek daor nou over schrèève? Gij da is zo’n woord. As iek diejelekt sprik dan gebruk iek ’t wel, mar zo jil vaok sprik iek gin diejelekt mir. Veruit de mjeeste gesprekke zen toch in ’t Algemeen Beschaofd Neederlaans en dan is gij gewoon jij. Wel betrap iek m’n eige d’rop da iek in die “normaole gesprekke” zo af en toe toch wa woorde in ’t diejelekt zeg.

Sjuust omdatter nog zo weinig diejelekt gesprooke wordt zen iek zo blij meej dees rubriek van Janne. En daarum ok probeer iek al wir un aontal weeke ok wa stukskes te schrèève in ut diejelekt. Al mot iek wel zegge da ondaanks da iek ier geboore zen, mijn diejelekt nie echt Woogeraais is. Bij mijn is ut un bonte verzaomeling van allerlei diejelekten. In de stukskes van Ad, Monda en Yvonne zien ik wel echt de verschille tusse Woogeraaie en Ostrecht. En da schrèève blef iek ok moejluk vinde. Dus oopeluk blef dees rubriek nog laank bestaon zoda iek nog wa mjeer kan oefene. Mogeluk inspireren we de kommende jaore nog wa mjeer schrèèvers die ’t belangrijk genoeg vinde om ’t diejelekt levendig te ouwe. Dan zou dees rubriek zomar kunne groeie tot un volle pagina in de kraant. Is da losgeslooge fantasie van mijn of zou ’t zomar kunne gaon gebeure? Witte gij ‘t?'

Ad Borremans laat deze keer eens een heel onverwachte kant van zichzelf zien: 'Ien de mjeeste gevalle waacht iek altij efkes af oe d’ak iemes aonspreek. Ast ’n vremde mees ies weette al gauw tijdes ’n protje oe dagge ’t kunt doen, ge begient dan meej u of jij en agge dan maarekt dagge teege deeje mees ok gij kunt zegge, schaokel iek daor nor oover. Ast unne Braobaander of unne Liemburger ies oefde da oe eigen nie af te vraoge vien iek en begiende gelijk meej gij, da prot ok vuul makkeleker en voelt ok wa vertrouwder aon. Van tuis uit weette wij eigeluk ok nie beeter dan mekaore meej gij aon te spreeke. Want asse mijn aonspreeke meej U dink iek altij da ze meej m’n voete aont rammele zen en zeg iek, zeg mar gwoon gij wur. En omda’k nouw nie mjeer goed weet wa’k nog mjeer kan schrijve oover ‘r woord gij em iek er mar ’n gediegje oover gemokt.

GIJ zijt d’r al zoow laank, kweetnie al oevuul jaore.

En dink iek bij m’n eige oe krijt die ’t toch vur mekaore

GIJ zörgt dan ok altij vur blije geziegte bij de mjeeste

Want zoow gauw attie jou zien dinke ze al aon fjeeste

GIJ zij niet altij jeel goed vur iederjeen te aonschouwe

Soms kröpte gij weg, mar iek wul jou geere ouwe.

GIJ kun soms ok wel ies jeel fel oe eige laote gaon

Dan wor ’t ok soms vur mijn teveel en gon iek uit jouw ziegt staon

GIJ maag vur mijn nog jeel laank ier aonweezug zijn

Da vien ie knie aljeen, mar da vien iederjeen artikke fijn.

Want Gij zijt de Zon, die wij nie kunne miesse of wa dinkte gij daorvan.

Yvonne Rijk schrijft: 'Gij: un ouwerwets woord. Tege meese van mun eige leefted zeg iek ienderdaod altij: "Gij". Baalve wanjeer die meese uit de stad komme of uit Ollaand. Dan zeg iek "je" of ien sommiegte gevalle "U".

Teege kienders, ok die van mun eige, zeg iek ok altij "jij". Ien Bels zegge ze teege kienders ok diekels "U", da vien 'k zo raor klienke.

Ien sommige gebedjes zoals "ut Weesgegroet" wor d'ok ut woord Gij gebrukt. Zo ok ien d'uitdruuking: "Wat Gij niet wilt wat U geschiedt, doe dat dan ook een ander niet." Roar hé. Nun kjeer Gij en nun kjeer U ien dieje zien. En ge kuun ut nie oemdraoje, dan klienk ut nie. (Uilleg: Gij is onderwerp en U (je kunt er 'aan' voor zetten) is meewerkend voorwerp in deze zin J.L.).

Wa'k ok raor vien ies: Van ut woord Gij ies gen bezietelek vurnaomwoord. U, da wordt "Uw" atter wa d'achter staot en jij da wordt "jouw." Mar ut woord "Gijw" emmek nog nwooit gewoord.

Iek ken iemand en agge daor wa teege zegt dan krijde diekels as antwoord: "en gij dan?"

Verder val ut mijn oep da vur het woord Gij diekels un woord wor gebrukt da eindigt oep "de"

Beveurbeeld: Zijde gij, edde gij, motte gij, ziede gij, riepte gij, weete gij en gao zo mar dur.'

Het nieuwe woord
Witte gij nog wa mustert is? Edde daor vroeger of meschien nouw nog oew bizzegeede meej gad? Adde jöllie ok 'n mustertmèèt? En moeste gij ok mustert kappe? Of moeste meschien daorvur al mustert binne? En witte gij wa d'Aobram meej mustert te maoke n'ad?

Uw reactie is van harte welkom tot en met dinsdag 16 mei 2023 op het bekende adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Tot volgende week!

Geschreven door: Jan Luysterburg